De befaamde kersenrode Gibson ES-355-gitaar van Oasis-lid Noel Gallagher is gisteren geveild voor 289.800 pond (ruim 330.000 euro). Het instrument werd door zijn broer Liam op 28 augustus 2009 beschadigd tijdens een ruzie backstage tussen de twee, waarna de band uit elkaar viel. Afgelopen zomer maakte de band na zestien jaar een comeback.

De elektrische gitaar komt uit 1960 en is een van de bekendste gitaren van Gallagher. Er werd in totaal negen keer geboden. De verwachte opbrengst werd vooraf geschat op 250.000 tot 500.000 pond. Dat meldt het Britse veilinghuis Propstore.

Het instrument was een van de favoriete gitaren van Noel. Hij vertelde in een interview met That Pedal Show in 2023 dat hij twee originele exemplaren in zijn bezit had. Hij kocht ze tussen 1996 en 1997. Noel zei dat hij specifiek een kersenrode wilde, net zoals de Britse gitarist Johnny Marr.

Op de beruchte avond in 2009 moest de band optreden tijdens het Rock en Seine-festival in Parijs. Net voordat ze het podium op moesten, hadden de broers knallende ruzie. Liam pakte vervolgens de gitaar, zwaaide ermee rond en sloeg hem kapot.

Volgens Noel zou Liam met de gitaar hebben gezwaaid "alsof het een bijl was". Hij zou de Gibson hebben gekozen, omdat hij wist dat de gitaar veel voor zijn broer betekende.

Een aantal uur na de ruzie maakte Noel bekend dat hij uit de band stapte, omdat hij niet langer meer met zijn broer kon samenwerken. De relatie tussen de twee bleef verbitterd, tot ze vorig jaar augustus hun reünietour aankondigden.

Noel liet de gitaar in 2011 restaureren.

Wie op 1 januari een kaart op de bus doet, moet daar vanaf dat moment 1,40 euro aan postzegels op plakken. Dat is een nieuwe verhoging van negen cent. PostNL verhoogde op 1 juli de prijs van een postzegel al met een dubbeltje, toen naar 1,31 euro. Het versturen van een brievenbuspakketje wordt met 4,40 euro 15 cent cent duurder.

PostNL noemt de zoveelste verhoging van de postzegelprijs "onvermijdelijk". Het bedrijf zegt dat de kosten al jaren stijgen, terwijl er steeds minder kaarten en brieven worden verstuurd.

"Onze postbezorgers lopen hun rondes met dezelfde inzet als altijd, maar met steeds minder post in de tas", zegt Maurice Unck, directeur van de brievenbuspostafdeling van PostNL. "Twintig jaar geleden bezorgden we nog drie brieven per dag per adres, nu zijn dat er gemiddeld drie per week."

Omdat PostNL brieven binnen 24 uur moet bezorgen, wil het bedrijf een verandering van de postwet die dit voorschrijft. Dit jaar probeerde PostNL nog tevergeefs via de rechter subsidie te krijgen als de wet niet wordt aangepast. Van het demissionaire kabinet krijgt het bedrijf vanaf juli volgend jaar twee dagen de tijd voor de bezorging van brieven, vanaf juli 2027 wordt dit versoepeld naar drie dagen.

'Niet fijn'

Die verruiming van de bezorgtijd gaat PostNL toch niet snel genoeg. "We snappen dan ook dat een hogere prijs niet fijn is. Toch is het helaas nodig. We geven meer uit aan het bezorgen van brieven dan dat het oplevert", aldus Unck.

Bij de rechtszaak om subsidie voor de 24 uurs-bezorging af te dwingen moest PostNL achter gesloten deuren de boeken openen. Naast kaarten en brieven, stoppen postbezorgers van PostNL namelijk ook zakelijke en reclamepost door dezelfde brievenbus.

De rechter oordeelde daarop dat de situatie niet zo nijpend was dat er zonder subsidie geen post meer kan worden bezorgd. PostNL zegt dat de verhoging past binnen de jaarlijkse regels om tarieven aan te passen.

Autofabrikant Volkswagen hoeft in ieder geval volgende week nog geen fabriek stil te zetten. Die productiestop dreigde eerder deze week nog, door een naderend tekort aan chips van het Nederlandse bedrijf Nexperia.

"De leveringsproblemen bij de Nederlandse chipmaker Nexperia hebben vooralsnog geen invloed op de productie in de Duitse autofabrieken", aldus een woordvoerder tegen persbureau DPA. "Ook in alle andere Duitse fabrieken van het VW-concern is de productie voor komende week veiliggesteld." Het gaat dan om de dochterbedrijven Audi en Porsche.

Ruzie met China

Nexperia, met het hoofdkantoor in Nijmegen, is in 2019 overgenomen door het Chinese bedrijf Wingtech. De Nederlandse overheid greep drie weken terug de controle bij het bedrijf door middel van een uitzonderlijke wet. Hiermee kan de overheid beslissingen binnen Nexperia tegenhouden of terugdraaien.

Demissionair minister Karremans (Economische Zaken) greep in vanwege vermeend wanbestuur door de Chinese directeur. De minister zei dat die directeur "productiefaciliteiten, financiële middelen en intellectuele eigendomsrechten" naar het buitenland zou verplaatsen.

China reageerde boos op die ingreep. Als reactie verbood de Chinese overheid om Nexperia-chips te exporteren. In China worden tientallen miljarden chips per jaar gemaakt, waarvan een groot deel in auto-onderdelen terechtkomt. Het betekent dat automakers of leveranciers geen nieuwe Nexperia-chips meer uit China kunnen ontvangen.

Vervangende leveranciers

Volkswagen zegt productieproblemen na volgende week niet uit te kunnen sluiten. Een bestuurslid van VW zei gisteren tegen zakenkrant Handelsblatt dat er onderhandelingen gaande zijn met leveranciers die de chips van Nexperia mogelijk kunnen vervangen.

Amsterdam heeft een miniatuurversie van de stad cadeau gekregen. Het gaat om een 3D-geprinte maquette van zeventig vierkante meter groot.

Een vastgoedondernemer gaf de maquette aan de gemeente ter ere van het 750-jarig bestaan van de stad. "Twintig 3D-printers permanent aan de gang zijn geweest om elke gebouwtje apart te identificeren", zegt initiatiefnemer Cor van Zaldelhoff aan stadsomroep AT5.

Bekijk hier de maquette van Amsterdam:

Dat was een hels karwei, zegt architect Roberto Meyer. Hij werkte samen met een team een jaar lang aan de maquette. "Het is nu voor het eerst dat we eigenlijk een maquette hebben van de gehele stad, waardoor je ook de onderlinge samenhang gaat zien in bepaalde buurten. En ondanks de schaal van 1:2000 staat elk tuinhuisje erin, dus het is heel gedetailleerd."

Elk jaar een update

Via een touchscreen kunnen bezoekers bijvoorbeeld een gebouw, uitgaansgelegenheid of metrolijn opzoeken en uitlichten. Omdat Amsterdam in rap tempo verandert, moet het schaalmodel in de toekomst ook worden aangepast.

"In de maquette zijn ook alle gebieden opgenomen die tot en met 2030 worden ontwikkeld", zegt Meyer. "De maquette is dusdanig opgebouwd dat we ook stukken uit de maquette kunnen halen, en die weer kunnen aanvullen voor alle nieuwe ontwikkelingen." De maquette krijgt elk jaar een update.

De maquette staat in de lobby het WTC op de Zuidas. Burgemeester Halsema neemt hem vandaag officieel in ontvangst. Vanaf volgende week zijn bezoekers welkom.

Op Heard Island, op zo'n 1700 kilometer voor de kust van Antarctica, zijn honderden dode zeehondenpups gevonden. Dat melden Australische autoriteiten. Wetenschappers uit dat land ontdekten dat de pups tekenen vertoonden van het H5-variant van het virus dat vogelgriep veroorzaakt.

"Op dit moment kunnen we nog niet met zekerheid zeggen dat het gaat om de vogelgriep", stelt het ministerie van Milieu in een verklaring. Monsters van de dode dieren worden naar Australische labs gestuurd voor onderzoek.

Heard Island hoort bij Australië en ligt op zo'n 4000 kilometer van de westelijk gelegen kuststad Perth. Op het eiland leven vooral zeehonden, pinguïns en zeevogels. De wetenschappers waren al ruim een week aan het werk op Heard Island toen ze de dode dieren ontdekten.

Volgens het ministerie is het niet onverwacht dat het zou gaan om een vogelgriepbesmetting. Eerder werden op de nabijgelegen Franse Zuidelijke Gebieden al symptomen van het H5-virus vastgesteld. De vondst zou niet betekenen dat er een groter risico is op de verspreiding van het virus, stelt het ministerie.

De H5-variant van de vogelgriep ontstond in de jaren 90 op een pluimveebedrijf in China en verspreidde zich vervolgens via vogels naar Europa. De laatste jaren heeft het virus zich verder verspreid naar Noord-Amerika, Zuid-Amerika en Antarctica. Ook onder zoogdieren komt het voor, het aantal besmettingen daarvan verdubbelde in 2024 ten opzichte van het jaar daarvoor.

Oceanië, waar Australië onder valt, is tot dusver het enige continent waar de zeer besmettelijke ziekte nog niet was vastgesteld. Als inderdaad blijkt dat de pups besmet waren met het virus, betekent dat de eerste besmetting op Australische grondgebied.

In 2023 maakte NOS op 3 een uitlegvideo over de vogelgriep:

Extra betalen per gereden kilometer in de spits? Een hogere kilometerheffing in een ov-rijk gebied? Of: juist helemaal niets veranderen. Ook bij deze verkiezingen keert rekeningrijden op allerlei manier terug in de verkiezingsprogramma's.

Verschillende politieke partijen willen dat er minder wordt betaald voor het bezit van een auto, en juist meer voor het gebruik ervan. Een blik op de partijprogramma's geeft een aardig beeld van wie er dan veel gaat betalen, en wie juist minder.

Het idee achter rekeningrijden, zoals er in de politiek over wordt gepraat, is dat de autobezitter gaat betalen per gereden kilometer. Door het toenemende aantal elektrische auto's, loopt de staatskas steeds meer brandstofaccijns mis. In 2040 loopt het tekort op tot meerdere miljarden per jaar. Een kilometerheffing kan die misgelopen inkomsten compenseren, omdat elektrisch rijden zo ook belast wordt.

Maar partijen willen niet dat iedereen evenveel gaat betalen per kilometer. Alle partijen die voor een kilometerheffing zijn, willen dat spitsrijders het meest worden belast. Mensen die niet in de ochtend- of avondspits hoeven te rijden, zouden dan juist op rustige momenten de auto pakken, want dat scheelt geld. Degenen die de spitsuren niet kunnen mijden, staan daardoor minder lang in de file.

De prijs per gereden kilometer kan ook omhoog of omlaag op basis van waar wordt gereden, of het type voertuig. Verder kan met de invoering van een kilometerheffing de bestaande belasting op bezit van een auto omlaag, zoals de wegenbelasting (mrb) en de belasting bij aanschaf van een nieuwe auto (bpm).

Dit zeggen voorstanders van rekeningrijden erover in hun verkiezingsprogramma's. Swipe voor alle opties:

Naast partijen rond het politieke midden en een aantal linkse partijen pleiten ook mobiliteitsorganisaties zoals ANWB en Bovag voor een vorm van rekeningrijden.

Tegenstanders: auto geen luxe, maar noodzaak

Opvallend is dat de VVD als enige partij niks over rekeningrijden heeft opgenomen in het partijprogramma. Bij de vorige verkiezingen was de VVD nog voorstander, zodat "iedereen, ook bij gebruik van elektrisch vervoer, bijdraagt".

In een reactie aan de NOS laat een woordvoerder weten dat de VVD inmiddels tegen een kilometerheffing is. "Nederlanders staan niet voor hun lol 's ochtends vroeg in de file, maar omdat ze gewoon op tijd op hun werk moeten zijn."

Andere tegenstanders van rekeningrijden zijn BBB, Denk, FVD, JA21, NSC, PVV, SGP en de SP. Die laatste is tegen een kilometerheffing, want de partij wil "niet dat de spits gereserveerd wordt voor de mensen die veel geld hebben", zo staat op de partijsite. Ook de PVV is tegen. "Voor veel mensen is de auto geen luxe, maar pure noodzaak."

Het CDA was recent nog tegen, maar heeft inmiddels een ander standpunt. De andere partijen in de Tweede Kamer staan er nog steeds hetzelfde in als bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen.

Voorstanders: plaats en tijd bepalende factoren

GroenLinks-PvdA en D66 zijn voorstanders van een kilometerheffing op basis van tijd en plaats. Maar dan moet ook de bereikbaarheid van het openbaar vervoer meespelen. Mensen die in een gebied wonen dat goed te bereizen is met het ov betalen dan meer voor autogebruik.

Op dit moment is de wegenbelasting afhankelijk van onder meer het gewicht van een auto en de uitstoot. Hoe zwaarder en vervuilender een auto, hoe meer er betaald moet worden. PvdD en Volt willen dat deze bestaande belasting op bezit voortaan worden ondergebracht bij een kilometerheffing. Een grote en vervuilende auto die ook nog veel rijdt, kost dan meer dan eenzelfde auto die vaker stilstaat.

Het vaakst keren plaats en tijd terug in de plannen van de partijen, als factoren die bepalend zijn voor de kilometerheffing. "Die helpen echt om files te bestrijden", zegt hoogleraar Transportbeleid Bert van Wee (TU Delft). "Gewicht en vervuiling belasten heeft vooral te maken met milieuredenen."

'Tweede auto mogelijk wel aantrekkelijker'

Toch kan het ook lagere inkomens helpen, zegt Van Wee, "omdat hogere inkomens vaak een grotere auto hebben". Wat betreft elektrische auto's ligt het wat ingewikkelder. Die zijn vaak zwaarder dan benzine- en dieselauto's vanwege het gewicht van het accupakket. Volt pleit daarom voor een kilometerheffing met een gewichtscorrectie, om zo elektrische rijders tegemoet te komen.

Overigens kan een kilometerheffing het wel aantrekkelijker maken om een tweede auto aan te schaffen. "Als de vaste lasten van autobezit dalen, verwacht je een lichte toename van het aantal auto's", legt hoogleraar Van Wee uit.

Verder verwacht hij dat mensen zonder auto er sneller een aanschaffen als het rekeningrijden wordt ingevoerd. En huishoudens die al een auto hebben, kopen volgens hem misschien wel een tweede of derde auto. Dat heeft dan wel weer gevolgen voor de parkeerdruk en mogelijk ook voor de verkeersdrukte.

In de oude mijnstreek rond Heerlen, Kerkrade en Landgraaf komen nog steeds bovengemiddeld veel psychische klachten voor. Maastricht University onderzoekt samen met onder meer een instelling voor geestelijke gezondheidszorg of dat komt door de langetermijneffecten van werken in de mijnen.

"Een groot deel van de mannelijke bevolking werkte in de mijnen", zegt onderzoeker Stéphanie Speth tegen L1 Nieuws. "Het was een bijzonder beroep, maar ook één van de gevaarlijkste beroepen die er bestond. Het kan niet anders dan dat dit ook zijn sporen heeft nagelaten op mentaal vlak."

In Limburg is al vaker onderzoek gedaan naar de fysieke gevolgen voor het loodzware werk van de 'koempels', zoals de mijnwerkers genoemd werden. Zo kampten velen van hen met stoflongen. Die aandoening leidt tot onder meer ademhalingsproblemen, zoals kortademigheid en chronische hoest.

Uit andere, buitenlandse studies blijkt dat mijnwerkers vaker kampen met angststoornissen, depressies, trauma's en verslavingsproblemen. "We willen dit in onze regio nu concreet in kaart brengen", legt Speth uit.

Niet over gepraat

Dat er weinig gepraat wordt over mentale klachten van de Zuid-Limburgse mijnwerkers, valt te verklaren, zegt Speth. "In de cultuur van toen hoorde dat er gewoon niet bij. In de mijnen heerste een hele masculine sfeer: als er iets gebeurde, werd er niet veel over gepraat. Maar veel mannen hebben ernstige ongelukken gezien of meegemaakt, of zelfs goede vrienden verloren. Dat laat zijn sporen na."

Ook de sluiting van de mijnen in de jaren zestig en zeventig was een klap voor veel mensen in de regio. "De mijnbouw heeft zo'n grote rol gespeeld in deze regio, economisch, cultureel en sociaal. Van een relatief welvarend gebied veranderde Zuid-Limburg in een regio met hoge werkloosheid en sociale problemen. Die veranderingen hebben zich ook in latere generaties doorgezet."

Meer behoefte

De onderzoeker van Maastricht University hoorde van medewerkers van het Nederlands Mijnmuseum in Heerlen dat er inmiddels meer behoefte is om over de mentale aspecten te praten. "Er komen veel oud-mijnwerkers naar het museum. Als er dan over gesproken wordt, komen er toch wel veel emoties los."

Het onderzoek richt zich op de geestelijke gezondheid van vijftien voormalig mijnwerkers en de impact op hun gezinnen, partners en de effecten van de mijnsluitingen. Speth heeft inmiddels met vijf van hen gesproken. Dat bleek best een uitdaging. "We moesten het vertrouwen winnen. Maar je merkt wel dat er nu behoefte is aan het delen van verhalen, ook van de waarheid."

Het uiteindelijke doel van het onderzoek is om betere geestelijke gezondheidszorg te kunnen bieden aan oud-mijnwerkers. Speth: "Hoe kunnen we hen helpen? Daarvoor moeten we eerst onderzoeken welke thema's er spelen en de eventuele behoeften zijn." Het onderzoek loopt nog tot eind 2026.

Een tiener uit Nieuw-Zeeland heeft een zware operatie ondergaan, nadat hij tachtig tot honderd kleine, sterke magneten had ingeslikt. Artsen moesten delen van zijn darmen verwijderen, omdat deze afstierven: de magneten trokken naar elkaar toe, waardoor de darmwand beschadigde.

De 13-jarige jongen werd opgenomen in het ziekenhuis, omdat hij al vier dagen last had van zijn buik. Daar vertelde hij aan de arts dat hij een week eerder de magneetjes had ingeslikt, schrijft het medische tijdschrift New Zealand Medical Journal (NZMJ).

Op röntgenfoto's was te zien dat de magneten waren samengeklonterd, waardoor een deel van de darmen verwijderd moest worden.

Vanwege het risico op een belemmering van de doorgang van voedsel door de darm werd een neus-maagsonde geplaatst bij de jongen. Na de operatie moest hij nog acht dagen in het ziekenhuis blijven, tot hij weer zelfstandig kon eten. Waarom de jongen besloot de magneetjes in te slikken, vermeldt het artikel niet.

Grote zorg bij kinderen

Het inslikken van kleine objecten komt vaker voor bij kinderen. Vaak verlaat het dan via de ontlasting weer het lichaam.

Afgelopen mei waarschuwden artsen in het Verenigd Koninkrijk nog specifiek voor het gevaar bij het inslikken van speelgoed met magneten, nadat ongeveer 300 Britse kinderen per jaar om deze reden op de eerste hulp terecht waren gekomen.

In zo'n 6 procent van de gevallen werd dit gelinkt aan een socialemediatrend, waarbij kinderen met kleine magneetjes op de tong een tongpiercing probeerden na te bootsen.

Ondanks wetgeving

Het New Zealand Medical Journal spreekt zijn zorgen uit over hoe makkelijk de magneten in huis te halen zijn: ze worden op internationale websites te koop aangeboden, ondanks nationale regulering. Ook zijn ze vaak relatief goedkoop.

De magneetjes, die een formaat van 2 tot 5 millimeter hebben en erg krachtig zijn, zijn eigenlijk verboden in Nieuw-Zeeland. In het geval van de 13-jarige jongen werden ze gekocht via de Chinese webwinkel Temu, schrijft het tijdschrift.

"Ondanks de strenge wetgeving in Nieuw-Zeeland is het alarmerend moeilijk om deze te reguleren op internationale platformen. Het blijft een serieuze zorg."

Temu heeft in een verklaring laten weten contact te hebben opgenomen met de auteurs van het artikel in NZMJ om zo meer details over de zaak te krijgen, zo schrijven Australische media.

Temu zegt nog niet te kunnen bevestigen dat de magneten daadwerkelijk via het platform zijn gekocht. "Niettemin beoordelen onze teams de producten om zeker te zijn dat ze voldoen aan lokale veiligheidseisen", aldus Temu.

De Nederlandse Spoorwegen mag een deel van het personeel een wapenstok geven. Dat heeft het ministerie van Justitie en Veiligheid besloten. Geregeld komt NS-personeel terecht in onveilige situaties met fysiek geweld. De vervoerder hoopt dat een wapenstok de veiligheid verbetert.

Het gaat om een proef onder de medewerkers van de afdeling Veiligheid & Service, op het station te herkennen aan hun felgekleurde gele tenue. Behalve dat ze mensen helpen die vragen hebben over hun reis, zijn ze ook boa's (buitengewoon opsporingsambtenaren).

Voor dat deel van hun werk komen ze in actie bij agressieve reizigers in en rond de treinen. Daarom dragen ze veiligheidskleding, een bodycam en handboeien. Een wapenstok was tot nu toe verboden, maar vanaf komend voorjaar mogen 75 NS-boa's dus ermee gaan testen. Afgelopen zomer diende de NS hier een verzoek voor in bij het ministerie.

Met tegenzin

"Letsel en geweld komen steeds vaker voor bij mijn collega's", zegt NS-directeur sociale veiligheid Itai Birger. "Hoewel NS tot nu toe terughoudend is geweest met het inzetten van een wapenstok, willen we onderzoeken of dit middel kan bijdragen aan een betere veiligheid."

Lang vond de vervoerder de wapenstok een brug te ver, omdat het personeel niet bij de NS is gaan werken om geweld te gebruiken. Ook leeft de angst dat de wapenstok juist tot meer agressie leidt.

Volgens directeur Birger kwam de aanvraag dan ook uit tegenzin: "Het is immers confronterend dat wij als treinbedrijf genoodzaakt zijn om nu ook de wapenstok te onderzoeken". Toch is hij blij dat de toestemming er nu komt.

Het aantal meldingen van fysiek geweld tegen NS-personeel stijgt al jaren:

Sinds de coronaperiode neemt het aantal incidenten in en rond de trein verder toe. Vorig jaar stond het hele openbaar vervoer drie minuten stil om een signaal te geven na de mishandeling van een NS-medewerker.

De vervoerder hoopt dat de wapenstok kan helpen agressieve reizigers op afstand te houden of een aanhouding beter uit te voeren. Volgens directeur Birger hebben zijn collega's nu enkel hun handen als wapen. "Een wapenstok is soms juist een beter middel om minder geweld te veroorzaken."

'Goede, noodzakelijke stap'

Demissionair staatssecretaris van Openbaar Vervoer Aartsen ziet de proef met de wapenstok als een goede en noodzakelijke stap. "Iedere dag worden gemiddeld drie NS-medewerkers bedreigd, geïntimideerd of agressief benaderd. Daarom moeten zij zich kunnen beschermen. "

Het is nog niet duidelijk op welke trajecten en stations het NS-personeel een wapenstok krijgt.

De NOS liep al eens een avond mee met hoofdconducteur Marjan Bakker om te kijken met wat voor agressie ze te maken krijgt:

Omroep AVROTROS gaat evalueren hoe het kon gebeuren dat er donderdagavond een halfnaakte dierenactivist de uitzending van talkshow Eva verstoorde. De activist liep in zijn onderbroek vanuit het publiek naar de talkshowtafel met teksten 'stem voor dieren' en 'vegan' op zijn borst en benen.

Tijdens een gesprek over de verkiezingen stapte opeens activist Peter Janssen, bekend onder pseudoniem 'vegan streaker', van achter de rug van Jinek naar voren. Hij vroeg om aandacht voor dieren en stond daarbij pal naast de presentatrice. Jinek reageerde: "We gaan het zeker nog over je outfit hebben". Kort daarna werd de activist door beveiligers uit de studio begeleid.

AVROTROS laat aan de NOS weten dat de activist onder een andere naam een ticket voor de talkshow had geboekt, waardoor de omroep de man niet meteen op de radar had.

'Beveiliging up-to-date'

Verder staat in een algemene verklaring dat de situatie snel onder controle was en "dat de beveiliging up-to-date is" en "dat er adequaat werd gehandeld". Hoe die beveiliging er dan precies uitziet, wil de omroep niet zeggen om veiligheidsoverwegingen.

Activist Peter Janssen voert vaker actie om aandacht te vragen voor dierenrechten. Zo werd hij in 2020 veroordeeld tot ruim een jaar cel voor brandstichting bij een eendenfokkerij.

In 2010 werd hij veroordeeld tot een cel- en taakstraf voor het vrijlaten van 2500 nertsen uit een fokkerij, daarvoor zat hij ruim twee maanden in de cel. Ook verstoorde hij meermaals stierengevechten in Spanje.

In India zijn vanochtend zeker 25 passagiers van een bus om het leven gekomen. Het voertuig vloog na een aanrijding met een motor in brand. Ook de bestuurder van de motor overleefde het ongeval niet.

Andere passagiers van de bus wisten met verwondingen uit de bus te ontsnappen. In totaal waren er 44 mensen aan boord.

Een hoge politiefunctionaris meldt dat de bus in het zuidelijke district Kurnool van Hyderabad naar Bengaluru reed, toen het voertuig van achter werd aangereden door een motor.

Motor meegesleept

De bus reed vervolgens nog enkele minuten door over de snelweg en sleepte daarbij de motor mee, die vast was komen te zitten in de achterkant van de bus. Doordat de motor werd meegesleept, ontstonden vuurvonken. Deze vonken raakten de benzinetank van de bus, waarop deze in brand vloog.

Een aantal reizigers wist nog te ontsnappen nadat ze de ramen van het voertuig hadden opengeslagen. De meeste passagiers waren aan het slapen toen het ongeluk gebeurde, meldt de politie.

De buschauffeur heeft nog geprobeerd de brand onder controle te krijgen toen de rook zich begon te verspreiden, maar de vlammen waren volgens de politie "te intens" om te blussen. Op beelden is te zien dat de bus volledig is uitgebrand.

Veel ongelukken

Twee weken geleden vloog een bus in het noorden van India in brand, nadat er vermoedelijk kortsluiting was ontstaan in het voertuig. Daarbij kwamen twintig mensen om het leven.

In India komen relatief veel verkeersongelukken voor. Dat komt onder meer door slecht onderhouden wegen, roekeloos rijgedrag en verouderde voertuigen.

De Nederlandse overheid maakt zich op voor nieuwe klimaatrechtszaken en wil eventuele dwangsommen die daaruit voortkomen mogelijk betalen uit het klimaatfonds. Dat blijkt uit onderzoek van radioprogramma Argos en tv-programma Wat houdt ons tegen?, in samenwerking met dagblad Trouw en onderzoeksplatform Investico.

De onderzoeksjournalisten vroegen via de Wet open overheid (WOO) gezamenlijk interne stukken op van het ministerie van Financiën. Uit die documenten maken ze op dat binnen het ministerie wordt gevreesd dat het niet halen van de klimaatdoelen voor 2030 kan leiden tot hoge kosten en juridische problemen.

"Dat is opmerkelijk", zegt Daphné Dupont-Nivet van Wat houdt ons tegen?. "Op dit moment loopt er namelijk een klimaatzaak van Greenpeace tegen de Nederlandse overheid, waarin de overheid pleit dat de klimaatdoelen niet zo hard zijn en niet juridisch afdwingbaar. Dat staat op gespannen voet met wat er in die stukken staat".

De ministeries van Financiën en Klimaat en Groene Groei reageren tegenover Argos en Wat houdt ons tegen? dat dwangsommen "nu niet aan de orde zijn", en dat er ook geen geld uit het klimaatfonds wordt gereserveerd hiervoor. Datzelfde geldt voor het financieren van eventuele noodmaatregelen.

'Streefdoel'

Nederland heeft in de Klimaatwet vastgelegd dat de Nederlandse uitstoot van broeikasgassen in 2030 minimaal 55 procent lager moet liggen dan in 1990. Sinds dat jaar is de uitstoot van Nederland met 36 procent gedaald en met nog maar een kleine vijf jaar te gaan tot 2030 wordt al tijden gewaarschuwd dat Nederland een tandje moet bijzetten.

Afgelopen september maakte het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) bekend dat het "heel erg onwaarschijnlijk" is dat Nederland het klimaatdoel voor 2030 haalt. De kans daarop is minder dan 5 procent, stelde het PBL. Een jaar eerder trok het PBL dezelfde conclusie en sindsdien heeft het regeringsbeleid nauwelijks geleid tot een daling in de uitstoot, becijferde de organisatie. Ook de Raad van State kraakte het kabinetsbeleid.

Onder meer het ministerie van Klimaat en Groene Groei wekte eerder de indruk dat de discussie over het niet halen van het wettelijke klimaatdoel niet in de rechtszaal zal worden beslecht. Het is immers een 'streefdoel', en het streven blijft om in 2030 op 55 procent uitstootreductie te komen. Maar uit de stukken waarover de media nu gezamenlijk publiceren zou blijken dat ambtenaren wel degelijk waarschuwen voor de juridische gevolgen, veelvuldig zelfs.

Zo zouden ze waarschuwen dat rechterlijke uitspraken de staat kunnen dwingen tot noodmaatregelen om de CO2-uitstoot snel te verminderen, met hoge kosten tot gevolg. Daarvoor, en voor mogelijke dwangsommen, zou nu al geld gereserveerd moeten worden, klinkt het volgens de onderzoeksjournalisten binnen de muren van het ministerie van Financiën.

'Betalen uit klimaatfonds'

Op basis van de interne documenten stellen de media vast dat de eventuele dwangsommen dus bovendien betaald zouden kunnen worden uit het klimaatfonds. Dat fonds is in werkelijkheid bedoeld om de uitstoot structureel omlaag te krijgen, maar al vaker werd er geld uit gehaald voor andere doeleinden.

"Het is niet de bedoeling dat dwangsommen uit het klimaatfonds worden betaald. In de klimaatfondswet staat dat dat geld bedoeld is voor maatregelen die klimaatverandering tegengaan", zegt Dupont-Nivet. "Een van de klimaatjuristen die we spraken, praat van een 'omgekeerde wereld'. Dit is om klimaatverandering tegen te gaan, maar nu ga je het het gebruiken om problemen af te kopen, omdat je niet genoeg hebt gedaan."

Steeds meer mensen komen in financiële problemen doordat ze toeslagen moeten terugbetalen. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS, gebaseerd op informatie van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Belastingdienst.

Het aantal huishoudens met langdurige toeslagenschulden is bijna verdrievoudigd sinds corona. De Dienst Toeslagen moet steeds vaker grote bedragen terugvragen, omdat achteraf bleek dat mensen te veel geld hadden gekregen. Dit gebeurde het afgelopen jaar 658.000 keer.

De dienst wijt dat grotendeels aan het toeslagensysteem zelf: het is veel te ingewikkeld.

Blauwe brieven

Jeroen Sloot weet hoe het is om een blauwe envelop met slecht nieuws te openen. "Ik snapte er helemaal niets van. Het is niet te begrijpen waar je recht op hebt en of je dat dan later toch moet terugbetalen", blikt hij terug.

Tien jaar geleden woonde Sloot samen met zijn vrouw in een koophuis in Almere, en hij had naar eigen zeggen nog nooit een toeslag ontvangen. Sindsdien kreeg hij te maken met een scheiding en een hersenbloeding. Ook raakte hij dakloos. Vanwege de hersenbloeding kon hij slecht bewegen en kreeg hij moeite met taal. Hij werd aangemerkt als deels arbeidsongeschikt en had recht op huurtoeslag.

Jaren later kwamen de brieven: hij had te veel verdiend, ook al was dat maar rond bijstandsniveau. Over twee jaren moest hij in totaal ruim 7000 euro aan huurtoeslag terugbetalen. Dankzij een erfenis kon hij uit de schulden blijven, zegt hij.

Huurverlaging niet doorgegeven

Een ander voorbeeld is Saskia Brandewijn. Haar huurtoeslag werd gekort omdat ze een huurverlaging niet had doorgegeven. Daarbovenop moest ze ook nog 266 euro terugbetalen.

Ze dacht dat de huurverlaging automatisch zou worden verwerkt, zo ging het immers wel toen de huur ooit omhoogging. "Het is niet te snappen dat je de ene keer niets moet doorgeven en de andere keer wel", zegt Brandewijn.

Ze kampt al tijden met psychische klachten en leefde lang onder bijstandsniveau. Door een posttraumatische stressstoornis werkt ze parttime.

Brandewijn maakte bezwaar, maar kreeg vorig jaar te horen dat ze toch moest betalen. Het is immers de verantwoordelijkheid van de ontvanger om alle informatie op tijd te verstrekken, schreef de overheid in een brief.

"Mentaal was dit een enorme klap", zegt Brandewijn. Ze vertelt dat de kwestie leidde tot herbelevingen van jeugdtrauma's, trillingen en nog meer piekeren.

Bij de Landelijke Cliëntenraad zien ze dit soort gevallen vaker. "Mensen maken één klein foutje en het krijgt verwoestende gevolgen", zegt voorzitter Fatma Koser Kaya. "Het kan iedereen gebeuren, dit systeem vraagt veel te veel van je."

Tunnelvisie

Volgens de Dienst Toeslagen komen de groeiende problemen met toeslagenschulden deels doordat steeds meer geld wordt rondgepompt in het systeem. Vorig jaar werd 21 miljard euro uitgekeerd; bijna een verdubbeling in tien jaar. Daarnaast speelt mee dat de overheid terugvorderingen tijdelijk op pauze zette tijdens corona. Dan blijven er ook meer schulden liggen.

Onderzoek wijst uit dat mensen met financiële stress vaak last hebben van tunnelvisie. "Onder financiële stress kunnen mensen slechter logisch vooruit denken en niet goed voor zichzelf zorgen", zegt Olaf Simonse, onderzoeker economische psychologie aan de Universiteit Leiden. "Dat leidt tot slechte gezondheid, productiviteitsverlies en depressies. Het is lastig om daar een getal op te plakken, maar de economische schade voor de maatschappij is aanzienlijk."

Bij de Dienst Toeslagen zijn ze al jaren bezig met aanpassingen en campagnes die toeslagenschulden onder burgers moeten terugdringen. Via reclamespotjes worden burgers opgeroepen om vaker hun salaris te controleren.

En bij de fiscus loopt een experiment waarbij de fiscus automatisch de kinderopvangtoeslag verlaagt als blijkt dat ouders te veel ontvangen. Ook huurt de overheid ervaringsdeskundigen zoals Saskia Brandewijn in, om beter te begrijpen waar het precies misgaat. Maar dit zijn slechts pleisters op een open wond, volgens de betrokkenen die de NOS sprak.

De Haagse politiek is het erover eens dat het toeslagenstelsel op de schop moet. Zeven partijen schrijven in hun verkiezingsprogramma dat het hele stelsel in de prullenbak moet. Andere partijen gaan niet zo ver, maar stellen bijvoorbeeld voor dat verschillende toeslagen worden samengevoegd.

Politiek verslaggever Jorn Jonker:

"De problemen met toeslagen die teruggevorderd worden, zijn in Den Haag bekend. Veel partijen zeggen dat ze op termijn van de toeslagen af willen en dat we andere systemen moeten bedenken om mensen financieel te ondersteunen.

Maar gaan ze die stap ook echt zetten? In de kabinetsformatie zal blijken hoe ver de partijen echt willen gaan.

De kinderopvangtoeslag veranderen, dat ligt binnen handbereik. Maar andere toeslagen aanpakken is lastig, en bovendien duur. Want als je toeslagen afschaft, wil je mensen helpen die dat geld plots verliezen. En er liggen al zo veel rekeningen die de politiek nog moet betalen, investeren in defensie bijvoorbeeld. Dus of er nu wel serieuze stappen komen en hoe snel, is zeer de vraag."

Goedemorgen! De Oekraïense president Zelensky is in Londen voor overleg en de Ieren kiezen een nieuwe president.

Eerst het weer: vandaag staat nog een stevige westenwind en vooral deze ochtend komen in het noorden nog zware windstoten voor. Daarbij wisselen vandaag wolkenvelden, zon en enkele buien elkaar af. Later vanmiddag hebben de droge perioden de overhand. Het wordt ongeveer 12 graden. De komende dagen blijft het wisselvallig en soms onstuimig.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten?

Wat heb je gemist?

In het SBS-debat kregen partijleiders voor het eerst in deze verkiezingscampagne de kans om met PVV-leider Wilders de degens te kruisen in een debat. En dat deden Timmermans (GroenLinks-PvdA), Bontenbal (CDA) en Yesilgöz (VVD) dan ook gretig.

De drie brachten nogmaals naar voren dat ze de PVV, de grootste in de peilingen, al van tevoren hebben uitgesloten voor een coalitie. Timmermans gaf aan "principiële redenen" te hebben, zoals de PVV-standpunten over de islam.

"Drie partijen die tegen de PVV zitten te schoppen", waren de samenvattende woorden van Wilders aan het eind van het debat.

Ander nieuws uit de nacht:

En dan nog even dit:

De Jeugd van Tegenwoordig, Lil' Kleine, Extince, Opgezwolle, The Opposites, Broederliefde, Frenna. Allemaal artiesten, die groot zijn geworden bij het platenlabel Top Notch, dat dit jaar dertig jaar bestaat. Om dat jubileum te vieren, heeft het Amsterdamse Stadsarchief beelden en attributen van het platenlabel verwerkt in hun collectie.

Oprichter Kees de Koning bezocht het stadsarchief:

Fijne dag!

Het veiligheidsrisicogebied in het stadsdeel centrum wordt, vanwege wapengerelateerde incidenten, tot en met 2 januari volgend jaar verlengd. Eigenlijk zou de ingevoerde maatregel op 24 oktober aflopen. In het aangewezen gebied in het stadsdeel kan de politie personen en voertuigen onaangekondigd fouilleren op onder meer wapens. De gemeente heeft het eerdere veiligheidsrisicogebied vergroot.

Onderdeel van het veiligheidsrisicogebied zijn onder meer de Oudezijds Voorburg- en Achterburgwal (noordelijk deel), de Damrak, Nieuwendijk, Prins Hendrikkade en Geldersekade. 

Bovendien kan er gecontroleerd worden bij Nieuwmarkt - inclusief de ondergrondse metrostations - en de noordelijke delen van Kloveniersburgwal en Spuistraat. Tot slot vallen de Nieuwezijds Voorburgwal en Koepelkwartier onder het aangewezen gebied. 

De gemeente laat weten dat de veiligheidsrisicogebieden worden ingesteld om wapenincidenten en wapenbezit te voorkomen. Dit vanwege 'de veiligheid en het veiligheidsgevoel van aanwezigen en omwonenden'. 

De NS krijgt van het ministerie Justitie en Veiligheid toestemming voor een tijdelijke proef met wapenstok. Zo krijgen 75 medewerkers van Veiligheid en Service (V&S) een uitrusting. De NS wil hiermee onderzoeken of 'het middel' kan bijdragen aan het verbeteren van de veiligheid van personeel. "Het is confronterend dat wij als treinbedrijf genoodzaakt zijn om nu ook de wapenstok te onderzoeken", aldus Itai Birger, directeur sociale veiligheid bij NS. De proef zal naar verwachting begin volgend jaar starten.

Het idee om boa's in de trein en op het station te voorzien van wapenstokken hing al langer in de lucht en werd in juli aangekondigd. Doel van de proef is het onderzoeken of het dagen van een korte wapenstok bijdraagt aan de veiligheid van het Veiligheid en Service-personeel (in totaal 75 medewerkers). Nog niet bekend is op welke trajecten de proef zal worden ingezet. Landelijk is het aantal meldingen van geweld tegen NS-medewerkers in vier jaar gestegen van zo'n 150 naar bijna 350 meldingen.

Proef

Het gaat met de proef om de boa’s (buitengewoon opsporingsambtenaren) in de gele hesjes. Zij hebben nu al een bodycam en handboeien, mogen boetes uitschrijven en procesverbaal opmaken, maar volgens de vervoerder is dat niet genoeg om zich te kunnen weren tegen agressie en geweld.

Al een jaar loopt er een proef waarbij ruim veertig handhavers in het centrum van de stad een korte wapenstok dragen. Dit verzoek werd destijds ingediend door de gemeente bij het ministerie en werd goedgekeurd omdat handhavers relatief vaak te maken krijgen met agressie en geweld, zo schreef burgemeester Halsema toen in een brief.

Birger geeft aan 'blij te zijn met de toestemming vanuit het ministerie'. "Letsel en geweld komen steeds vaker voor bij mijn collega's van Veiligheid en Service. Dat staat op gespannen voet met de middelen en bevoegdheden waarover zij beschikken om het werk goed uit te voeren." Tot nu toe geeft het treinbedrijf aan 'terughoudend te zijn geweest in het inzetten van een wapenstok'. 

Na spannende voorrondes in cafés, buurthuizen en zelfs op schoolpleinen is het morgen eindelijk zover: de finale van de Grote Amsterdam Quiz 2025! In de Beurs van Berlage nemen zaterdagavond maar liefst 65 teams het tegen elkaar op voor diverse prijzen, maar strijden ze vooral voor de felbegeerde titel 'Amsterdamkenner van het jaar'. 

De teams die zich de afgelopen weken wisten te plaatsen tijdens de voorrondes, strijden zaterdag 25 oktober in de monumentale Beurs van Berlage om de eretitel: ''Amsterdamkenner van het jaar'' met de daarbij horende fantastische prijzen. Maar ook jij maakt nog kans op mooie prijzen door vanuit huis mee te spelen. Vanaf 20.10 uur is de finale live te volgen op AT5, en kun je op je telefoon, tablet of computer zelf meedoen.

Meespelen is heel simpel: tijdens de uitzending verschijnt een QR-code in beeld, waarmee je direct naar de speelpagina van de Grote Amsterdam Quiz gaat. Zo kun je vanaf je eigen bank testen hoe goed jouw kennis van de stad écht is. Wil je alvast een voorsprong? Bekijk dan alvast de bovenstaande uitlegvideo. 

Aan het eind van de avond wordt bekend gemaakt wie zich ‘Amsterdam kenner van het Jaar 2025’ mag noemen. Dus trommel je vrienden, buren of familie op, of speel lekker in je eentje mee want morgenavond draait alles om één vraag: hoe goed ken jij Amsterdam?

Een interactieve, 3D-geprinte maquette van Amsterdam, 70 vierkante meter groot en zeer gedetailleerd. Het is een cadeautje van vastgoedondernemer Cor van Zadelhoff aan de gemeente Amsterdam ter ere van het 750-jarig bestaan van de stad. 

De maquette staat in de lobby van Tower 1 en 2 in het WTC op de Zuidas, en wordt vandaag door burgemeester Femke Halsema in ontvangst genomen. De hele stad in één oogopslag, gemaakt in samenwerking met de gemeente Amsterdam. Vastgoedondernemer Cor van Zadelhoff kwam met het idee. "Het was de bedoeling om een maquette te maken van de hele stad, zodat je een overzicht hebt, en dat er zoveel mogelijk herkenbaar is. En vandaar dat er twintig 3D-printers permanent aan de gang zijn geweest om elke gebouwtje apart te identificeren."

En dat was een 'hell of a job' zegt architect Roberto Meyer, die aan jaar aan de maquette heeft gewerkt. "Een heel team van ons - we hebben een aparte maquette-afdeling - heeft hier aan gewerkt. Het is nu voor het eerst dat we eigenlijk een maquette hebben van de gehele stad, waardoor je ook de onderlinge samenhang gaat zien in bepaalde buurten. En ondanks de schaal 1:2000 staat elk tuinhuisje erin, dus het is heel gedetailleerd."

Via een touchscreen kunnen bezoekers bijvoorbeeld een gebouw opzoeken. De maquette geeft met kleuren aan waar het gebouw zich bevindt. Ook kunnen onder meer alle sportfaciliteiten, alle uitgaansgelegenheden, of alle metrolijnen worden uitgelicht.  In de maquette zijn ook alle gebieden opgenomen die tot en met 2030 worden ontwikkeld", vertelt Meyer. "De maquette is dusdanig opgebouwd dat we ook stukken uit de maquette kunnen halen, en die weer kunnen aanvullen voor alle nieuwe ontwikkelingen."

Volgens Van Zadelhoff is het vooral mooi dat je in een oogopslag kan zien hoe de stad er bij ligt. "Wat je ziet als je naar deze maquette kijkt, is dat er nog een hele grote verdichtingsmogelijkheid zit in deze stad zelf. Ook binnen de grenzen liggen nog zoveel mogelijkheden om te gaan bouwen, en dat kan je op zo'n maquette heel duidelijk zien."

De maquette krijgt elk jaar een update, en is vanaf volgende week door iedereen gratis te bezoeken. 

GVB-directeur Claudia Zuiderwijk heeft vandaag, samen met collega's, bij station Noord gratis dagkaartjes uitgedeeld. Dat deed ze omdat er vorige maand urenlang geen GVB-bussen meer reden in Noord vanwege het niet in orde hebben van de vergunningen. 

Op de kaartjes stond de tekst 'sorry'. "Noord moet goed bereikbaar zijn", laat Zuiderwijk weten. "Dat dit vorige maand een dag door de busuitval niet het geval was, vinden we heel vervelend en trekken we ons aan. Dat is waarom we hier nu staan en het gesprek aangaan."

Het vervoersbedrijf had de vergunningen niet in de bussen zelf liggen, terwijl dat wel zo hoorde. Dat bleek tijdens een politiecontrole op 25 september. Nadat agenten 23 bussen van de weg hadden gehaald, besloot het GVB om alle buslijnen in Noord te schrappen. 

Wethouders Melanie van der Horst (Verkeer) en Alexander Scholtes (Deelnemingen) reageerden verontwaardigd, net als een groot deel van de gemeenteraad. Scholtes kondigde onlangs aan dat er een extern onderzoek naar het vervoerbedrijf komt. 

Hoe om te gaan met migratie is een vraag die bij veel partijen speelt, maar er zijn er weinig die zó ver gaan als Forum voor Democratie. Lijsttrekker Lidewij de Vos zegt in Amsterdam Kiest dat het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) zelfs in zijn geheel afgeschaft moet worden.

"Wij willen ermee stoppen", aldus De Vos. "Zo snel mogelijk. Mensen moeten opgevangen worden in de regio. Wij willen überhaupt geen asielmigratie meer in Nederland." Over wat er dan er met de 65 duizend mensen moet gebeuren die nu afhankelijk zijn van het COA, kan ze geen duidelijkheid geven.

Ze spreekt ook van een schuldgevoel dat heerst in de Nederlandse samenleving omtrent gebeurtenissen in de rest van de wereld. "Wij zijn ongelofelijk gastvrij geweest de afgelopen decennia, maar het is ten koste gegaan van ons eigen thuisgevoel, welvaart en de veiligheid op straat. Het is ons goed recht om nu in eerste instantie op te komen voor ons eigenbelang."

Op de vraag hoe die gastvrijheid zich verhoudt tot bijvoorbeeld ons slavernijverleden, antwoordt De Vos dat ze juist trots is op ons handelsverleden. Ze ziet dan ook niet het nut in van de excuses die gemaakt zijn voor de slavernij. "Dat heeft plaatsgevonden en dat is afschuwelijk, tegelijkertijd is het westen de eerste geweest die de slavernij heeft afgeschaft. Daar hoor ik nooit iemand over", zegt ze.

Maar moet er over dat slavernijverleden dan geen rekenschap worden afgelegd en genoegdoening komen? De Vos: "Het slaat nergens op om een paar honderd jaar later met excuses en herstelbetalingen te komen. Mijn generatie en de mensen die nu in Nederland leven zijn niet schuldig aan het verleden." 

Bij een brand in een tuinhuisje aan de Basisweg in Weesp is gelukkig toch niemand gewond geraakt. Er werd een traumahelikopter opgeroepen, omdat er gezocht werd naar iemand die gewond zou zijn. "Uiteindelijk hebben we niemand aangetroffen", aldus de woordvoerder van de brandweer vandaag. Gisteravond kregen we andere informatie.

De hulpdiensten werden rond 22.40 uur gealarmeerd. Hulpdiensten zochten naar een slachtoffer van de brand, maar troffen niks aan. 

Het KNMI had donderdag vanaf 18.00 uur code oranje afgekondigd vanwege de kans op zware windstoten en flinke regenval. Lees in dit liveblog terug hoe storm Benjamin in de stad verliep.

Uiteindelijk viel de overlast door de storm in en rond Amsterdam mee. Een woordvoerder van de brandweer laat de ochtend na de storm weten dat er in totaal vijf meldingen zijn gemaakt van stormschade in de stad. "Daarbij is de brandweer vier keer ingezet", aldus de woordvoerder. Tussen 22.00 en 23.00 uur stond de teller van het aantal meldingen op drie. In de nacht kwamen daar nog twee bij. "De storm viel enorm mee, dat is goed nieuws."

Bij flinke regelval en storm bellen veel mensen het alarmnummer vanwege overlast of schade. Terwijl 112 alleen is bedoeld voor spoed of een levensbedreigende situatie, zoals bij instortingsgevaar. Het nummer van de brandweer (0900-0904) kun je bellen als er bijvoorbeeld een boom op de openbare weg dreigt te vallen of bij losgeraakte dakplaten. Een omgevallen boom in de berm moet worden gemeld bij de gemeente en als die in je tuin valt, is het je eigen verantwoordelijkheid.

Een bijeenkomst in Zuidoost vanwege de wereldwijde vervolging van en moord op christenen gaat door. Aanvankelijk was voor vanavond 18.00 uur een stille tocht gepland vanaf station Bijlmer Arena, maar vanwege de weersvoorspelling is het niet zeker of het een mars wordt of een 'verzamelmoment', zegt mede-initiatiefnemer ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder.

"Wereldwijd worden meer dan 380 miljoen christenen vervolgd en vermoord vanwege hun geloof", staat in een persbericht. "Met deze stille tocht willen de organisatoren en deelnemers aandacht vragen voor dit onrecht en hun solidariteit laten zien aan vervolgde christenen wereldwijd."

Door storm Benjamin is er vooral in het westen en midden van het land mogelijk hinder op het spoor, schrijft ProRail. Houd de reisplanner daarom goed in de gaten en ga, als dat nodig is, eerder naar huis, is het advies. ProRail heeft extra mensen paraat voor eventuele reparaties aan het spoor. Als er schade is aan een bovenleiding, kan dit pas worden verholpen als de storm weer is gaan liggen. Vanwege de veiligheid mag een hoogwerker met sterke windkracht namelijk niet worden ingezet. 

De weersverwachting heeft nog geen gevolgen voor de feesten van ADE. Dat zegt een woordvoerder van de organisatie tegen AT5. "We hebben vandaag nog geen evenementen buiten. Die zijn morgen en overmorgen. Zoals het er nu naar uitziet, heeft de storm geen zichtbare gevolgen voor ADE."

In Noord-Holland geldt code oranje tussen 18.00 uur en morgen 08.00 uur. Er is kans op windstoten tot 100 kilometer per uur. Hierdoor kunnen bomen omwaaien en ervaren verkeer en ov mogelijk hinder. Vrijdagochtend neemt de windkracht af.

In deze aflevering van OBA Live staan inclusiviteit en representatie centraal. Politicoloog en danser Veerle Klok zet zich in voor een sociaal veilige samenleving en spreekt over de positie van vrouwen en minderheden in verkiezingstijd. Dj en producer Kyra Khaldi schuift aan, die midden in ADE zit met zes optredens en haar eigen label. Riccardo Arcari beter bekend als DJ CrippleX, vertelt hoe hij het uitgaansleven toegankelijker wil maken voor mensen met een beperking.

Veerle Klok zet zich via de organisatie Sexmatters in voor een inclusieve en sociaal veilige samenleving. Ze spreekt zich geregeld uit over vrouwenrechten, gendergelijkheid en de positie van minderheden. Volgens haar blijven deze thema’s in campagnetijd nog te vaak onderbelicht en zijn er te weinig vrouwen in de Tweede Kamer. Als vrouwenrechten en de veiligheid worden benoemd tijdens de verkiezingscampagne is dat volgens haar meestal niet met de juiste intentie: ''Vrouwenrechten worden vaak gebruikt om politiek gewin eruit te halen en dat vind ik kwalijk'', aldus Veerle. 

Dj, producer en oprichter van het label Foresight Records, Kyra Khaldi, zit de aankomende week niet stil. Tijdens het Amsterdam Dance Event heeft ze maar liefst 6 shows. Met haar label biedt ze een podium aan nieuw talent. Kyra was tijdens haar studie omringd door talent dat niet altijd het podium haalde, omdat niet iedereen even makkelijk contacten legt: ''Ik vond het zonde omdat ze misschien introverter en niet op afters zijn.''  Kyra merkt op dat er niet op dezelfde manier naar vrouwen wordt gekeken als naar mannen tijdens evenementen. Kyra wordt soms geboekt voor evenementen waarvan zij zelf vindt dat haar muziek niet tussen past, maar ze slechts wordt geboekt om inclusiviteit uit te stralen. Volgens de dj is dat ook geen inclusiviteit: ''Je bent er pas als het organisch is, als er uit interesse een vrouw wordt geboekt''.

DJ CrippleX, oftewel Riccardo Arcari, organiseert tijdens ADE met zijn stichting CrippleX Entertainment het feest Disco Zonder Drempels in de Rietwijker. Zijn missie is een uitgaansleven zonder barrières voor mensen met een beperking. Los van de logistieke problemen die zij bij het uit gaan ervaren, zijn er ook andere aanpassingen die gemaakt moeten worden. Riccardo ligt dit toe: ''Als je kijkt in de reguliere scene naar de lichten zoals lasers, daar kan de doelgroep niet tegen en dat moet je aanpassen''. Daarnaast is hij erg ontevreden over de vertegenwoordiging van gehandicapten en de minderheden door de landelijke politiek. Riccardo zegt: ''Het verbaast me dat we wonen in een land dat dingen goed wist te regelen en dat we dat zo makkelijk uit handen geven aan en niet meer letten op levenskwaliteit en zorg''. 

Ondanks code oranje wordt er vandaag zelfs op het water gefeest. De bezoekers van het feest vrezen niet voor storm Benjamin.

"Ik ben op de boot en het maakt me niet uit. Ik kom voor het feest en om wat vrienden te zien die optreden", zei een van de bezoekers. Een ander: "Het is niet erg, we zijn hier en het is prima."

Eerder aanleggen

Het feest zou tot 19.00 uur duren. Omdat de storm tussen 18.00 uur en 21.00 uur op zijn hoogtepunt zal zijn, zal de boot misschien wel iets eerder aanleggen. De kapitein houdt het weerbeeld online in de gaten.

"Het ergste zou zijn als we verrast worden", vertelde hij eerder vandaag. "Dan kun je je er niet op voorbereiden. Nu weet je het en houd je er rekening mee."

Volg alle ontwikkelingen over storm Benjamin in dit liveblog. 

Als de zon ondergaat is het nu ook vrijwel helemaal donker in Artis. Volgens de dierentuin is dat veel beter voor het ritme van de dieren. Bezoekers kunnen er ook avondwandelingen maken. 

Volgens Artis-duurzaamheidsmanager  Savitri Groag is het eigenlijk heel vreemd dat er bijna overal zoveel kunstlicht is. "Want je lichaam is al lang toe aan rust. En dieren voelen heel goed aan wanneer ze in de rust moeten komen. En door dat donker terug te geven, kunnen ze juist ook weer hun natuurlijke ritme volgen."

Wie goed kijkt kan tijdens de avondwandelingen wel wat dieren zien, maar lang niet altijd. Daarom zijn er ook nachtkijkers aanwezig. Zaklampjes en ander licht zijn verboden. 

Niet onveilig

Bezoekers kunnen luisteren naar een door Marjolijn van Heemstra gemaakte audiotour. Zij wil benadrukken dat donkere plekken niet per definitie onveilig zijn. 

"Als je een lantaarnpaal neerzet in een heel verlaten gebied dan maak je het eigenlijk vaak gevaarlijker, want dan licht je ook nog iemand uit. Dus er is heel veel onwetendheid over de nacht. Mensen weten ook niet hoe ongelooflijk ongezond het is. Om te slapen met licht van lantaarnpalen in je slaapkamer.  Dus ik vind het heel belangrijk dat die kennis nu eindelijk eens naar buiten komt."

Rare wezens

Groag benadrukt dat de dieren geen last hebben van de bezoekers die 's avonds door het park komen wandelen. "Op de manier waarop wij het doen, met heel veel respect, hebben geen licht. En op die manier zijn we niet verstorend voor de dieren. Maar zijn ze net als wij nieuwsgierig om te kijken, wat voor rare wezens daar nou weer lopen."

Morgen begint de eerste avondwandeling tijdens de Nacht van de Nacht en vanaf december vinden er meer avondwandelingen plaats. De wandelingen zijn telkens om half elf in de avond afgelopen.

Drie feesten van het Amsterdam Dance Event (ADE) in The Loft in de A'dam Toren zijn op het laatste moment zijn afgeblazen wegens ophef over een filmpje met Israëlische vlaggen. Dat meldt Het Parool vanmiddag.

De krant schrijft dat het filmpje gemaakt is tijdens het feestWe will dance again in The Loft, dat in 2024 plaatsvond. Het filmpje zou al een paar weken rondgaan en op Instagram tot kritische reacties hebben geleid. Meerdere artiesten zouden vervolgens hebben besloten om niet te komen. 

Feesten voor Joodse jongeren

Een woordvoerder van We will dance again zegt tegen Het Parool dat het feesten organiseert voor Joodse jongeren, 'waar zij samenkomen om in moeilijke tijden veerkracht te vinden en simpelweg met elkaar te kunnen feesten in een veilige omgeving'. "Het betreft hier Joodse jongeren, die hebben nu eenmaal een band met Israël, het enige Joodse land ter wereld."

Het gaat om de feesten 'Life and death' (dit feest zou eerder vandaag plaatsvinden), 'Octo Octa B2B Isabella & More (dit feest stond op vrijdagochtend gepland) en 'Curated by Ogazön' (dit zou zaterdagmorgen plaatsvinden).

Verlies

The Loft heeft gisteravond op Instagram gereageerd. In dat bericht staat dat de evenementenlocatie respect heeft voor de beslissing van om de drie feesten af te blazen en ook teleurgesteld is. "Dit is een verlies voor ons allemaal, voor ons als locatie, voor de artiesten die maandenlang aan hun optredens gewerkt hebben en voor jullie, onze geliefde gemeenschap van dansers." Iedereen die een kaartje voor de drie shows had, krijgt het betaalde geld terug. 

Vanavond vindt er nog wel een ander ADE-evenement in The Loft plaats. Dat feest begint wel later, maar dat komt volgens een PR-bureau doordat de artiest vanwege de storm vertraging had met haar vlucht. 

Stad maakt zich klaar voor storm en wandelen door een donker Artis. Dat en meer in het AT5 Nieuws van donderdag 23 september, gepresenteerd door Lotte Rigter.

De 28-jarige verdachte van een verkrachting van een 36-jarige vrouw op klaarlichte dag op Koningsdag is door de rechtbank veroordeeld tot anderhalf jaar celstraf, waarvan een half jaar voorwaardelijk. De man had volgens de rechtbank moeten beseffen dat de vrouw onder invloed was en daardoor geen weerstand kon bieden. "Hij had nadrukkelijk haar instemming moeten checken."

De straf valt lager uit dan de drie jaar celstraf die het Openbaar Ministerie (OM) had geëist. De rechtbank heeft meegewogen dat de man schuld heeft bekend en dat hij waarschijnlijk psychische problemen heeft.

De Italiaanse S. en de vrouw uit Ierland hadden elkaar kort voor de verkrachting ontmoet. Al snel werden de twee, beide flink onder invloed van alcohol, intiem. Twee jongens die alles zagen gebeuren, verklaarden dat de man en vrouw op de Keizersgracht zoenend tegen een auto stonden en aan elkaars geslachtsdelen zaten. "Stapje voor stapje belanden ze op de grond tussen de auto's en er zijn op een gegeven moment neukende bewegingen." Daar wist S. naar eigen zeggen niks meer van. Volgens omstanders lag de vrouw erbij 'als een lappenpop'. "Ze tuurde in de leegte met haar handen in de lucht."

Alcoholvergiftiging

De vrouw werd naar het ziekenhuis gebracht, waar een alcoholvergiftiging werd vastgesteld. Later die avond mocht ze weer vertrekken. De volgende dag zag ze beelden van wat er was gebeurd, waar ze zelf niks meer van kon herinneren. Die beelden gingen ook rond op sociale media. De vrouw deed aangifte van verkrachting. 

Hij heeft haar verkracht, zei de Italiaan eerder op zitting, maar hij 'wist er niks meer van'. "Ik heb nooit seks willen hebben tegen de wil van het meisje, ik vind het redelijk walgelijk. Ik had moeten checken of zij het wilde en dat is een fout geweest van mij."

Het slachtoffer heeft nadien 'nachten wakker gelegen om de puzzel van die dag op te lossen', zei ze tijdens de inhoudelijke behandeling. "Ik geloof tegelijkertijd dat het goed is dat ik niets meer weet: ik ben geschrokken van mijn eigen angst en uitputting. Ik wil dat vrouwen en mannen nooit hoeven mee te maken wat ik heb meegemaakt en dat kinderen opgroeien met de realisatie dat seksueel geweld een misdaad is."